Verbetering van de diagnose van tuberculose bij moeilijk te diagnosticeren populaties: Klinische evaluatie van GeneXpert MTB/RIF en alternatieve benaderingen in Ethiopië

Promovendus/a: Mulualem Tadesse Jano

Promotor(en): Leen Rigouts

Het verbeteren van tbc-detectie vereist de evaluatie en optimalisatie van nieuwe diagnostische technologieën evenals de introductie van alternatieve benaderingen voor het verbeteren van de prestaties van de huidige laboratoriumtechnieken. In dit proefschrift hebben we dergelijke instrumenten en alternatieve benaderingen voor microscopie-negatieve pulmonale en extrapulmonaire tbc (EPTB) in Ethiopië onderzocht.

In de eerste studie ter evaluatie van de prestaties van de PCR-gebaseerde Xpert®MTB/RIF voor de diagnose van microscopie-negatieve PTBgaf aan dat Xpert®MTB/RIF een bescheiden gevoeligheid (63%) en uitstekende specificiteit (98%) heeft voormicroscopie-negatieve cultuur-positieve patiënten. Voorbehandeling van microscopie-negatief sputum met bleekmiddel en het testen van de pellet verbeterde Xpert MTB / RIF-gevoeligheid aanzienlijk, hoewel deze toegevoegde waarde verder moet worden onderzocht.

In drie van onze onderzoeken (paper II, III en IV) hebben we het potentiële nut van conventionele microscopie (met voorafgaande concentratie), fluorescentiemicroscopie en Xpert®MTB/RIF voor de diagnose van lymfeklier-tbc geëvalueerd. Onze bevindingen concludeerden dat routinematig gebruik van conventionele lichtmicroscopie op geconcentreerde monsters en fluorescentiemicroscopie de bacteriologische diagnose van lymfeklier-tbc kan verbeteren; toch kunnen deze methoden niet gebruikt worden als op zichzelf staande diagnostische testen. Xpert®MTB/RIF vertoont betere diagnostische prestaties dan conventionele diagnostische hulpmiddelen en verbetert de diagnose van lymfeklier-tbc aanzienlijk.

In onderzoek V hebben we de diagnostische nauwkeurigheid van Xpert®MTB/RIF voor verschillende vormen van EPTB uitgebreid geëvalueerd met behulp van een samengestelde referentiestandaard. We vonden heterogene gevoeligheid van Xpert®MTB/RIF tussen de soorten monsters (30% - 90%), met de hoogste gevoeligheid voor lymfeklieren, bescheiden gevoeligheid voor cerebrospinaal vocht en de laagste gevoeligheid voor pleurale en peritoneale vloeistoffen. We raden aan om Xpert®MTB/RIF te gebruiken als vervangingstest voor de gebruikelijke praktijk, inclusief conventionele microscopie en cytologie voor patiënten van lymfeklier-tbc in Ethiopië. Hoewel Xpert® MTB/RIF een bescheiden gevoeligheid heeft in cerebrospinaal vocht, zou het de diagnose van tuberculose meningitis aanzienlijk kunnen verbeteren, omwille van het snelle resultaat.

In de laatste studie onderzochten we de genetische diversiteit van circulerende Mycobacterium tuberculosis complex (MTBc) stammen geïsoleerd uit 304 patiënten met lymfeklier-tbc in Zuidwest-Ethiopië. We ontdekten dat de lymfklier-tbc in deze regio wordt veroorzaakt door een grote diversiteit aan MTBc stammen met overwegend de Ethiopische specifieke sub-lijnen binnen Lineage 4. Onze analyse onthulde ook de aanwezigheid van de typische Ethiopische Lineage 7 in Zuidwest-Ethiopië, tot nu toe enkel beschreven in Noord Ethiopië. Bovendien bleek de bijdrage van M. bovis aan lymfeklier-tbc minimaal, wat eerdere bevindingen bevestigt dat lymfeklier-tbc in Ethiopië afkomstig is van dezelfde bron als pulmonale TB, eerder dan van van een externe zoönotische bron.